Kategoria:Wiadomości urzędowe Warszawa 1945-1947

Z ArchiwumHarcerskie.pl
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.


Strona zawiera komplet numerów czasopisma

1945

1945-06 Wiadomosci urzedowe nr 1.jpg 1945-07 Wiadomosci Urzedowe ZHP nr 2.jpg 1945-12 Wiadomosci urzedowe nr 3.jpg

1946

1946-01 02 Wiadomosci urzedowe nr 1-2.jpg 1946-03 04 Wiadomosci urzedowe nr 3-4.jpg 1946-05 08 Wiadomosci urzedowe nr 5-8.jpg 1946-09 12 Wiadomosci urzedowe nr 9-12.jpg

1947

1947-01 12 Wiadomosci urzedowe nr 1-12.jpg


„Wiadomości Urzędowe” 1923–1939, 1945–1947

Cz. 1: Lata 1923–1939 Harcerstwo ze swoją specyficzną metodyką, propagowaniem i sposobami funkcjonowania musiało wykształcić różnorodne formy sprawnego informowania wszystkich swych jednostek organizacyjnych. Szczególną rolę odgrywała zawsze prasa harcerska, której bogate tradycje zapoczątkowane zostały w 1911 roku pierwszym numerem „Skauta” redagowanego przez Andrzeja Małkowskiego i Ignacego Kozielewskiego. Wraz z rozwojem organizacji, jej struktury i metodyki harcerskiej, konieczność urzędowego informowania całej organizacji stała się oczywista. Pierwsze kroki w tym kierunku to rubryka „Urzędowe”, wprowadzona już w pierwszym roczniku „Skauta” i „Pismo Głównej Kwatery Związku Harcerstwa Polskiego” z 1916 roku. Odzyskanie niepodległości w 1918 roku umożliwia prężny rozwój organizacji, która staje jednak przed poważnymi trudnościami. Jedna z nich był fakt niedawnego zjednoczenia istniejących organizacji w jeden Związek Harcerstwa Polskiego, oraz fakt, iż organizacja działała na tak różniących się terenach. Długo jeszcze specyfika byłych zaborów negatywnie odbijała się na życiu całego państwa. W tej sytuacji udaje się wydać w II połowie 1919 roku pierwszy numer oficjalnego, urzędowego organu Naczelnictwa p.n. „Rozkazy i okólniki Naczelnictwa ZPH”. Pomimo trudności, szczególnie finansowych, ukazało się do stycznia 1923 roku 19 numerów wydawnictwa. Jednak nieregularnie wychodzące, wydawane w niewielkim nakładzie pismo nie mogło spełnić wszystkich nałożonych nań zadań. W tej sytuacji Naczelnictwo postanowiło:

wydawnictwo „Rozkazów i okólników Naczelnictwa ZPH” rozpoczęte w 1919 roku, w r. 1922 litografowane, wychodzić będzie obecnie p.n. „Wiadomości Urzędowe” 15 każdego miesiąca (koszt około 5000 marek)” .

Udało się uzyskać pewne zasiłki oraz poparcie firm handlowych i przemysłowych w formie ogłoszeń”. Były „Wiadomości Urzędowe” oficjalnym organem Naczelnictwa, regularnie wychodzącym i łatwo dostępnym.

Pismo wydawało Naczelnictwo ZHP a redaktorem został Stanisław Sedlaczek, który redagował jednocześnie „Harcmistrza”- miesięcznik starszyzny harcerskiej”. Finansowaniem nakładem i administracją zajęła się Centralna Komisja Dostaw Harcerskich w Warszawie. Historyk Związku tak charakteryzował znaczenie wydawania „Harcmistrza” i „Wiadomości Urzędowych”:

Nie trzeba dodawać, jak dodatnio wpłynęło to na utrzymanie stałego kontaktu między organizacją a gronem instruktorskim, co jest przecież niezbędnym warunkiem do zachowania ciągłości pracy oraz uzgodnienia metod .

Już jednak w 1924 r., prawdopodobnie w wyniku trudności finansowych, „Wiadomości Urzędowe” zaczynają się ukazywać wspólnie z „Harcmistrzem”. Wbrew pozorom było to połączenie korzystne. Otrzymywali bowiem instruktorzy zarówno bogaty materiał metodyczny, programowy i publicystyczny, jak i rozkazy, instrukcje i okólniki w „Wiadomościach Urzędowych”. W niezmienionej formie, szacie graficznej i pod redakcją Stanisława Sedlaczka wychodziło czasopismo do 1933r. Po zlikwidowaniu „Harcmistrza” pismo usamodzielnia się. Od 1934r. (10 numeru) stanowisko redaktora przejął Józef Sosnowski. Pismo się rozwija, daje przegląd życia całej organizacji. Informuje zarówno o zmianach personalnych, regulaminowych, jak i o akcjach, różnych inicjatywach całego związku i poszczególnych jednostek terenowych. Znajdujemy w nim bogaty materiał programowy, sprawozdania z przebiegu kształcenia kadry i wymagania na stopnie i sprawności. Odnajdujemy tu także zmianę winiety tytułowej w 1936 r. W 1938 roku wydawcą zostaje Harcerskie Biuro Wydawnicze „Na Tropie”, a redaktorem naczelnym i odpowiedzialnym jest w dalszym ciągu J. Sosnowski, który prowadzi pismo do ostatniego, 6 numeru z 1939 r. Do końca też utrzymuje pismo równy, wysoki poziom. Osiąga w 1937 roku dzięki temu bardzo wysoki – jak na tego typu wydawnictwo – nakład 8 500 egz. Dla porównania dodajmy, że w tymże roku działało w Związku 7 510 jednostek organizacyjnych. Cecha charakterystyczną jest niewielki udział wiadomości, dotyczących organizacji harcerek. Informacje, które znajdujemy są jednak cenne, szczególnie te, które dotyczą Pogotowia Harcerek. Niezwykle ciekawe są informacje o działalności harcerskich spółdzielni – drużyn, hufców, czy chorągwi, które m.in. umożliwiały zatrudnienie bezrobotnym harcerkom i harcerzom. Wiele takich nieznanych spraw można znaleźć w „Dziale Nieurzędowym” znacznie podnoszącym atrakcyjność pisma. Wydawnictwo nie było oczywiście wolne od braków. Poważnym mankamentem jest fakt, iż nie wszystkie rozkazy, instrukcje i okólniki były tu publikowane. Również negatywnie odbija się brak spisów treści do niektórych roczników i częste błędy w numeracji. Przypomnijmy jednak, ze przez długi okres czasu pismo redagowane było częściowo siłami społecznymi i borykało się z poważnymi trudnościami finansowymi. Występowanie często tylko 10 numerów miesięcznika związane było z przerwą wakacyjną, w czasie której wiele czasopism harcerskich nie wychodziło. Zasadnicze znaczenie pisma polegało na istnieniu źródła, dającego szerokim rzeszom instruktorskim przegląd całości pracy organizacji i kontakt z władzami naczelnym Związku. Dzisiaj te 17 roczników – te przede wszystkim dokument. Archiwa harcerskie podzieliły bowiem w większości los dużej części archiwów polskich. Zachował się jednak dokument, bo dokumentem są dzisiaj „Wiadomości Urzędowe”, które pozwalają historykowi poznawać fakty zachowane jedynie w tym piśmie.

Cz. 2: Lata 1945–1947 Już w miesiąc po zakończeniu wojny harcerstwo otrzymuje pierwszy numer wznowionych „Wiadomości Urzędowych”. Trzy roczniki, 210 stron druku, wypełniały rozkazy, regulaminy i instrukcje. Spotykamy tu informacje o trudnościach, ogromie zadań oraz zapale i entuzjazmie panującym w Związku. Zastępowały one częstokroć drużynowym podręczniki metodyczne, których w początkowym okresie organizacja była całkowicie pozbawiona. Redaktorami w okresie byli: do n-ru 5-8 1946 r. Wacław Błażejewski, zaś od nr 9–12 – Tadeusz Radwan-Suchocki. Choć uboższe w treści od numerów z końca lat trzydziestych, pozwalają uważnemu czytelnikowi zorientować się w zmianach powoli zachodzących w Związku. Poznajemy wysiłek, który harcerstwo włożyło w odbudowę, zagospodarowanie i repolonizację Ziem Odzyskanych. Rocznik XX (1947) wydany w jednym zeszycie świadczy o zarysowujących się trudnościach w pracy ZHP.

Bibliografia

„Okólniki i Rozkazy Naczelnictwa ZHP” Warszawa Red. Odp. Stanisław Sedlaczek, od nr 9 z 1921 Ignacy Kozielewski. Wyd.: Związek Harcerstwa Polskiego, od nr 6 z 1920 Naczelnictwo ZHP w osobie S. Sedlaczka; od nr 9 z 1921 NZHP w osobie I. Kozielewskiego, nieregularnie; powielane, druk 1919, Rok I, nr 1 – lipiec-sierpień, 2 – sierpień – październik. 1920, Rok II, nr 3 – listopad1919 – styczeń 1920), 4 – luty – maj, 5 – czerwiec, 6, 7, 8. 1920 – lipiec – grudzień: rozkazy Naczelnictwa, Głównej Kwatery, instrukcje obowiązujące – patrz „Harcerz” Rok IV, półrocze II. 1921, Rok III, nr 9 – marzec – kwiecień), 10 – maj-czerwiec, 11 – 20 lipca. 1922, Rok IV, nr 12–18 – styczeń – październik. 1923, Rok V, nr 19 – 5 stycznia.

„Wiadomości Urzędowe. Naczelnictwo Związku Harcerstwa Polskiego. Warszawa 1923–1939, 1946, Katowice – 1947. Redaktor: Stanisław Sedlaczek, od n-ru 4/1934 Józef Sosnowski, od n-ru 1/1945 Wacław Błażejewski (do 1 maja 1946), od n-ru 9-12/1946 Tadeusz Radwan-Suchocki. Sekretarz redakcji: Lech Grabowski, od 1 maja 1946 do 2 grudnia 1947 Zygmunt Syrokomski Wydawca: Naczelnictwo ZHP w osobie redaktora, od n-ru 7/1938 Harcerskie Biuro Wydawnicze „Na Topie”, s-ka z o.o. Miesięcznik, druk

1923, Rok I (V), nr: 1/2, 3, 4, 5, 6, 7, 8/9/10, 11, 12 + treść rocznika, s.143.

1924, Rok II (VI), nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8-9, 10, 11, 12 + treść rocznika, s. 58.

1925 Rok 3: (VII), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 7-8 ( winno być 8-9), 10, 11, 12 + treść rocznika, s. 72.

1926, Rok 4 (VIII), nr: 1-2, 3, 4, 5, 6, 7-8, 9, 10, 12 + treść rocznika, s. 41

1927, Rok 5 (IX), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7-8, 9-10, 11 + treść rocznika, s. 42

1928, Rok 6 (X), nr: 1, 2, 3, 4, 5-6, 7-8, 9-10, 11, 12 +treść rocznika, s. 40.

1929, Rok 7 (XI), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6/7, 8/9, 10, 11, 12, s. 72. W nr 12 Sprawozdanie NRH

1930, Rok 8 (XII), nr: 1, 1a, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8-9, 10, 11, 12 + treść za lata: 1929, 1930, s.50.

1931, Rok 9 (XIII), nr: 1, 2-3, 4-5, 6, 7-8, 9-10, 11-12, s. 60.

1932, Rok 10 (XIII), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, s.76.

1933, Rok 11 ( XIII), nr: 1-2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.

1934, Rok 12 (XIII), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 + skorowidz treści za lata 1933, 1934.

1935, Rok 13 ( XIV), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6 + rozkaz Naczelniczki Harcerek, 7, 8, 9, 10, 11, 12 + skorowidz treści za rok 1935, s. 144.

1936, Rok 14 (XV), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 + reklamówki Gniazda Tatrzańskiego.

1937, Rok 15 ( XVI), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 + wkładki reklamowe; s. 176.

1938, Rok 16 (XVII), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, s. 212.

1939, Rok 17 ( XVIII), nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6 + Terminarz meldunków i sprawozdań, s.144.

1945, Rok 18 (XVIII), nr: 1-czerwiec, 2-lipiec, 3-grudzień, s. 42+32.

1946, Rok 19 (XIX), nr: 1-2, 3-4, 5-8, 9-12.

1947, Rok XX, nr 1–12, s. 56.


Marian Miszczuk